Dwie kadencje, czy powrót do wszechwiecznego betonu?

      Ważą się losy dwukadencyjności w samorządach wprowadzonej w 2018 r.  Dla wielu wójtów, burmistrzów i prezydentów miast skończy się za cztery lata sprawowanie władzy bez możliwości przedłużenia.  Jedni próbują wywierać nacisk na zmianę ustawy, a inni szukają  nowych rozwiązań, na przykład wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla „wybranych”.

Dzisiaj Serwis Samorządowy PAP opublikował wyniki konsultacji społecznych do poselskiego projektu zniesienia dwukadencyjności w Kodeksie wyborczym. Aż 80 procent uczestników konsultacji wyraziło sprzeciw wobec prób zmiany ustawy.  Wskazywano na powrót lokalnych sitw, szkodliwych układów władzy z miejscowymi przedsiębiorcami, a nawet zaznaczano, że  likwiadcja limitów kadencji to pierwszy krok do totalitaryzmu. Padały obrazowe, dosadne hasła: Dosyć koryciarstwa i siedzenia na stołkach przez całe życie oraz mocne stwierdzenia: Polityków – jak pieluchy - należy zmieniać często, z dokładnie tego samego powodu.  W konsultacjach wzięło udział prawie 3 tys. osób i niewielka liczba instytucji.

Obaw przed tworzeniem dynastii w gminach i związanej z nimi patologii było bardzo dużo. Szczególnie podkreślano niebezpieczeństwo wielokadencyjności w  miasteczkach i niedużych gminach, w których włodarze są w stanie uzależnić od siebie mieszkańców i „zabetonować” całkowicie  lokalną władzę na wieki.  

W Karpaczu  burmistrz wcześnie  zaczął myśleć o różnych scenariuszach. Jeżeli ustawa się nie zmieni, jego kadencja stanie się ostatnią. Dlatego już wiosną tego roku, robiąc ukłony w stronę starostwa, przyjął do  pracy nową osobę. Czy będzie ona odpowiednią następczynią, jeszcze nie wiadomo.  Miejmy nadzieję, że trafi na godnych siebie przeciwników wyłonionych z mieszkańców naszego miasta.

Polecam: artykuł SerwisuSamorządowego PAP

 

 

 

Dobra kondycja finansowa miasta. Czy rzeczywiście?

Zanim rada Gminy Karpacz podjęła na sesji w czerwcu uchwałę o absolutorium, usłyszała, że stan finansów miasta jest dobry.  Dochody Karpacza za ubiegły rok wyniosły ponad 86 mln zł, wydatki prawie 77 mln zł, a wynik ze znakiem plus zbliżył się do 9,5 mln zł!

Pani Skarbnik przedstawiła zadłużenie miasta od 2017 r.  i okazało się, że obecnie jest ono najniższe (8 mln zł), podobnie jak wydatki na obsługę długu (435 tys. zł). Natomiast nadwyżka operacyjna, która stwarza szansę na  nowe inwestycje i możliwość spłaty zobowiązań to kwota prawie 13,5 mln złotych! Dane te potwierdził ranking samorządowej ”Wspólnoty” opublikowany 10 dni temu, w którym Karpacz jest jednym z najbogatszych miasteczek w Polsce z  wynikiem zamożności 13 tys. 717 zł na mieszkańca. Tutaj

Dzisiaj jelonka.com poinformowała w artykule „Groza na deptaku w Karpaczu” m.in. o tym, że …"w Karpaczu nie nastąpiła szumnie zapowiadana modernizacja deptaka. Powodem tego jest fakt, iż władze miasta, na czele z burmistrzem Radosławem Jęckiem, nie oszacowały dokładnie kosztów i zarezerwowały zbyt małą kwotę na ten cel”.

Czy tak wygląda biedne miasto, które nie ma za co wyremontować deptaka, bo źle oszacowało koszty? Gmina, której zabrakło aż(!) pół miliona złotych do najtańszej oferty?

Zadziwiający "myk" z deptakiem

Jelonka.com ogłosiła dwa dni temu wiadomość, że przebudowy deptaka w Karpaczu na razie nie będzie. Wg portalu, władze miasta przeliczyły się,  mimo że przeznaczyły na inwestycję aż 10 mln zł. Do przetargu przystąpiły trzy firmy, które zaproponowały kolejno: 10,5 mln, 11,7 mln i 12,1 mln złotych, znacznie przekraczając  zarezerwowane środki.

Nie jest  znany zakres robót, a wiec nie wiadomo, czy 10 mln zł to dużo, czy mało,  ale podkreślanie przez władze bogatego miasta, że pół miliona to znaczne przekroczenie zabezpieczonych kwot, budzi wesołość. Zwłaszcza że na ostatniej sesji eksponowano dobrą kondycję finansową miasta, a kilka tygodni temu Burmistrz Karpacza wskazywał, że deptak  i oczyszczalnia to dla niego najważniejsze zadania tej kadencji. Dotychczas wielokrotnie, przy różnych okazjach dokonywano przeniesień środków w budżecie gminy, a tym razem  coś stoi na przeszkodzie. Ciekawe, co to może być?

Smaczku całej sprawie dodaje fakt, że w Starostwie Karkonoskim od miesiąca leży wniosek Gminy Karpacz dotyczący przebudowy pasa drogowego w celu utworzenia ciągu pieszo - jezdnego o charakterze deptaka.  Natomiast  w październiku ubiegłego roku ukazał się artykuł  Przemysława Kaczałko na stronie „Nasze miasto” o  przebudowie deptaka za 10 mln zł.  Autor pisał  w nim o trzech złożonych ofertach - z wymienieniem nazwy firmy, która przedstawiła najtańszą  propozycję za 10,5 mln zł - i już wtedy Burmistrz zapowiadał unieważnienie przetargu. TUTAJ  Po co, w takim razie Gmina składała teraz wniosek do starostwa? I dlaczego, w tej chwili się o tym pisze?

Być może chodzi o  uspokojenie przedsiębiorców i  radnych, którzy prowadzą interesy przy deptaku – ich dochody w czasie trwania inwestycji mocno spadną. A burmistrz będzie potrzebował silnego poparcia do przyjęcia w ciągu roku planu ogólnego ze  zwiększoną, dobijającą Karpacz zabudową. Dlatego już teraz próbuje zażegnać przyszłe konflikty. Później, gdy plan zostanie przyjęty i interesy radnych przestaną się liczyć, przebudowa deptaka powróci  - tylko kwoty będą inne.

Dwa obrazki miasta - znajdź różnice

Raport o stanie Gminy Karpacz za 2024 r. różni się od wcześniejszych raportów nie tylko danymi liczbowymi. Spis treści jest ten sam, a jednak akcenty rozłożone zostały  inaczej.

Na pierwszy rzut oka widać, że najnowszy raport znowu spuchł i ma już 82 strony.  Sześć lat temu, kiedy wprowadzono obowiązek przygotowania raportu liczył tylko 43, a potem, rok po roku dokładano po parę stron. Wyjątkiem był  Raport za 2021 r., kiedy tendencja „wzrostowa” została zahamowana, z pożytkiem dla miasta i czytelników.  Przy okazji  pożądane byłoby spojrzeć na  Szklarską Porębę i chociaż raz wziąć z niej przykład. Raport Szklarskiej jest strawny, nadaje się do przeczytania i nie zamęcza swoich mieszkańców nadmiarem zbędnych szczegółów.

Obecny Raport Gminy, w porównaniu  z ubiegłorocznym, już na samym wstępie inaczej brzmi. Rok temu Burmistrz podkreślał inwestycyjny rozwój Karpacza, w tym przebudowę i rozbudowę budynku urzędu, a jednocześnie ganił wzrost cen i pisał tak: Tym, co ubiegły rok wyróżniało, niestety negatywnie, była szalejąca inflacja i brak środków z KPO, co powodowało, że inwestowanie w miasto było bardzo trudne.  A Karpacz dostał wtedy z Polskiego Ładu aż 15 mln złotych na sfinansowanie remontu urzędu! Te dwa kłopotliwe, źle brzmiące i źle wyglądające słowa nie chciały Burmistrzowi przejść przez gardło.

Teraz, we wstępie Raportu nie było mowy o żadnych przykrych rzeczach. Nawet powódź została określona jako wyzwanie,  któremu miasto musiało sprostać. Czyżbyśmy zmierzali ku świetlanej przyszłości?

Wystarczy porównać pierwsze rozdziały raportów za 2023 i 2024 r., żeby przekonać się, że tak nie jest. Powierzchnia Gminy się nie zmieniła,  podobnie jak gruntów leśnych, bo przybył tylko 1 hektar. Natomiast ubyło  gruntów rolnych a przybyło terenów zabudowanych i zurbanizowanych. Czy nowa zabudowa deweloperska to jest to, co powinno nas cieszyć? Zwłaszcza teraz, gdy jest jej przesyt, a mieszkańców ubywa? Na ostatni dzień grudnia 2023 r. Karpacz zamieszkiwało 3948 osób, a  na koniec 2024 już tylko 3869. W ciągu roku ubyło 79 stałych mieszkańców.

Gmina na koniec 2023 r. była właścicielem 120 lokali w 58 budynkach, podczas gdy  rok później już 169 lokali –  nie podano, w ilu budynkach. Nie wyjaśniono też, skąd się wziął ten wzrost.

W naszym mieście znowu przybyło miejsc noclegowych, co nie jest żadnym zaskoczeniem, ani dobrą wiadomością; z 18 121 do 18 198. Nie ma za to problemów z bezrobociem, które utrzymuje się, mniej więcej na stałym poziomie. Na koniec 2024 r. były 94 osoby bez pracy, w tym 57 długotrwale bezrobotne.

Warto przyjrzeć się bliżej obydwu raportom i porównać, w jaki sposób prezentowane są dane.  Mówią one znacznie więcej o Karpaczu, niż piękne słowa wstępu.

 

Ostatnia sesja przed wakacjami: blaski są, cieni nie ma

     Sesja zaczęła się niefortunnie, ze sporym, półgodzinnym opóźnieniem. Burmistrz, referując Raport o stanie Gminy Karpacz za 2024 rok dostosował się do sytuacji i wypadł słabo.  Prezentację, mocno przeładowaną tekstem, a przez to nieczytelną wygłosił niespójnie, mieszał stary rok ze sprawami aktualnymi, wahał się i zatrzymywał. Prawdopodobnie wcale się nie przygotował, licząc na to, że zna miasto na wylot i wszystko mu ujdzie. No i uszło -  wotum zaufania otrzymał, ale niejednogłośnie.

 Tym razem, inaczej niż w poprzednich latach, zaznaczył, że nie ma  oficjalnej recepty, jak Raport przygotowywać.  Nie powołał się na uchwałę Rady Miejskiej w tej sprawie.  Akcent położył  na tereny leśne, których według Raportu, razem z zadrzewieniami śródpolnymi było ponad 75 procent.  Wyraził też  przekonanie, że do czerwca 2026 r. zostanie przyjęty plan ogólny.

Nikt z mieszkańców Karpacza nie zgłosił chęci  zabrania głosu na sesji, odmiennie niż przed rokiem. W toku debaty na poczesnym miejscu znalazło się budownictwo mieszkaniowe.  Radny Kalupa krytykował pomysł przeznaczenia na mieszkania komunalne działki przy ul. Kamiennej i mówił o poszukaniu innego „fajnego miejsca”. Radnego Talagę zdziwiło powoływanie się w Raporcie na nieistniejący projekt studium i brak tabeli SWOT.  Mówiono też  m.in. o uchwale reklamowej, która nie jest egzekwowana.

Z wystąpieniem Burmistrza mocno kontrastowała prezentacja Pani Skarbnik. Świetnie przygotowane wystąpienie, o dobrej kondycji miasta zapewniło Burmistrzowi absolutorium – tym razem wszyscy obecni byli „za”. Wśród zestawień, nie bez przyczyny znalazła się tabela wyliczająca utratę wpływów do miejskiej kasy z powodu zablokowania przez radnych podwyżek  niektórych podatków.  Burmistrz wątek podchwycił i powiedział o powrocie tematu w listopadzie.

W tle sesji, między wierszami  Raportu i słowami debaty wybrzmiewały podstawowe sprawy: przygotowanie nowych terenów pod zabudowę w planie ogólnym i podwyżka podatków dla mieszkańców.   Zabrakło  jednego   zestawienia, o którym nikt nie pomyślał - pokazania, ile Karpacz traci z powodu złego zarządzania miastem.

 

 

Jak Karpacz jest odporny na kryzys?

      Nie jest do końca jasne, czy nasze miasto ma ponadprzeciętną odporność na kryzys, ale z pobieżnego przeglądu wynika, że powinniśmy dać sobie radę w trudnej .sytuacji.

Świeży Raport  przygotowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego obliczył poziom odporności samorządów na  cztery rodzaje zagrożeń: zdrowotne, naturalne, humanitarne i militarne. Badania pokazały, że najlepsze wyniki osiągnęły małe gminy rozsiane po całym kraju.

Odporność samorządów to nic innego, jak poziom przygotowania do kryzysu, zdolność reakcji i zdolność do odbudowy. Natomiast zagrożenia zdrowotne to epidemie, naturalne to np. powodzie, humanitarne to niekontrolowany napływ uchodźców, a militarne, to nie tylko otwarta wojna, ale też agresja hybrydowa.

Autorzy Raportu zwracają uwagę, że na poziom zagrożenia mają duży wpływ czynniki niezależne od samorządu – np. ukształtowanie terenu, lokalizacja lub demografia. Po kolei omawiają poszczególne rodzaje zagrożeń i wskazują na bezpieczne gminy.  Karpacz w raporcie jest wymieniony tylko raz – podkreślana jest jego wysoka odporność na zagrożenia naturalne.  Przy innych zagrożeniach trzeba się posłużyć mapkami z zaznaczonymi granicami gmin, które wskazują, że nasze miasto należy, w razie kryzysu do stosunkowo bezpiecznych.

Raport zwraca uwagę na kluczowe sprawy w sytuacji zagrożeń:  zaangażowanie społeczne, współdziałanie i współpracę. Na tych polach mamy jeszcze dużo do zrobienia… 

Polecam Serwis Samorządowy PAP i artykuł BGK z Raportem 

Pociągi wracają do Karpacza. A co z wagonem?

      To już jutro! W piątek, trzynastego czerwca  ma nastąpić uroczyste otwarcie linii kolejowej. Upływa ćwierć wieku od chwili, gdy zamknięto  kolejowe połączenie z Jeleniej Góry do Karpacza.

Dworzec nie trafił w ręce prywatnego właściciela i nie dogorywa, jak wiele innych okolicznych stacji kolejowych, na przykład w Mysłakowicach.  Torowisko nie zamieniło się w ścieżkę rowerową, jak chciało kilku ówczesnych i współczesnych notabli. Dworzec jest dzisiaj dumą i chlubą Karpacza, a nowymi torami będą za chwilę  regularnie jeździć pociągi.

Tak się stało dzięki odwadze jednego człowieka – Rafała Gerstena. Gdyby  nie jego determinacja i nieustępliwość, dzisiaj dworzec tonąłby w chwastach, a po linii kolejowej do Jeleniej Góry nie byłoby ani śladu. Jedyną pamiątką, jaka w Karpaczu po Rafale została, jest mieszkalny wagon zepchnięty w kąt bocznicy. Tak, to ten wagon, który podpalono, a on sam ledwie uszedł z życiem. Jutro, w czasie uroczystości zielony wagonik na pewno nie będzie raził, ani kłuł po oczach dostojnych gości. Czy ktokolwiek z nich odda Rafałowi należną mu cześć?

Polecam  wciąż istniejący na facebooku profil Rafała Gerstena – warto przeczytać chociaż niektóre  komentarze.  W tym roku minie sześć lat od jego śmierci.  O tym, kim był Rafał i czego dokonał można przeczytać również tu: Wznoszę pomnik... nie dla siebie, dla wszystkich.